اصول و معیارهای طراحی هیدرولیکی آب بندهای کشتیرانی رودخانه ای

آب بندهای کشتیرانی رودخانه ای سازه هایی هستند که در مسیر جریان رودخانه، خورها، و یا کانالهای مصنوعی به منظور تامین عمق مناسب آب جهت کشتیرانی و یا در دهانه های این مجاری که به دریا منتهی می شوند به منظور کنترل نفوذ آبهای شور دریا احداث می شوند. این سازه امکان تردد کشتیها، بارجها و سایر شناورها را به دریا و بلعکس به رودخانه یاخور در شرایط مختلف هیدرولیکی فراهم می کند. یک سازه آب بند کشتیرانی دارای دو دریچه اصلی و یکسری دریچه جهت سیستم پرو تخلیه می باشند که مجموعه دریچه های اصلی که جهت عبور و مرور کشتیها استفاده می شود و سیستم پرو تخلیه محفظه آب بند در دو انتهای آب بند یا دماغه های آن واقع می شوند و باید در مقابل نیورهای هیدرولیکی ناشی از طغیانهای رودخانه ها یا مدها ... مقاومت کافی داشته باشد و باید قادر باشند نیروهای زیر فشار را تا حدودی مهار نمایند. آب بند کشتیرانی علاوه بر دریچه های اصلی سیستم پر و تخلیه دارای محفظه ای است که طرا حی و تعیین رقوم بالای دیوارهای محفظه در دو انتها و در امتداد آن تحت شرایط هیدرولیکی جریانات بالا دست و جریانات پایین دست انجام شود. ظرفیت آب بند متناسب با ظرفیت و نوع کشتی طرح که باید تردد نماید تعیین می گردد و نقش بارزی در طراحی سیستم پر و تخلیه آب بند کشتیرانی دارد و عمل پر و تخلیه این آب بند باید در کوتاهترین زمان عملی صورت گیرد و امواج ایجاد شده در اثر پرو خالی کردن سیستم مهار گردد و آشفتگی یا تلاطم که ممکن است به شناور ها یا رجها آسیب برساند کنترل شود. مسایلی نظیر رگاب که به وسیله عبور جریان از زیر پی آب بند صورت می پذیرد ممکن است سبب خرابی دماغه پایین دست سازه شود که با شناخت از شرایط هیدرولیکی در بالا دست و پایین دست رعایت اصول و ضوابط هیدرولیکی را نیازمند است. آب بند کشتیرانی ممکن است بر روی پی نفوذپذیر قرار داشته باشد و یا پی ممکن است غیر قابل نفوذ باشدکه در هر صورت به منظور کنترل نیرویی زیر فشار باید تمهیداتی را قایل شد. در این مقاله ضمن مروری بر ضوابط و معیارهای هیدرولیکی ارایه شده در آمریکا، اروپا و کمیسیون بین الملی در رابطه با مسایل مطروحه فوق، مسایلی نظیر کنترل شوری – ذخیره کردن آب و طراحی سیستم خشک کردن آب بند نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت. و همچنین در این مقاله درخصوص معیارهای مورد نیاز آب بند کشتیرانی طرح لایروبی بهمنشیر بحث و بررسی به عمل خواهد آمد.