اکو توریسم دریایی : بررسی توان های باالقوه و باالفعل توریسم دریایی در ایران

توریسم یک فعالیت خدماتی سفری است که مردم در اوقات استراحت و آزاد خود به آنها مبادرت و دارای انواع مختلفی میباشد. این فعالیتها با مسافرت و اقامت مردم در مکانهایی بجزء محل زندگیشان و بمنظور انجام کارها ، سرگرمیها و بهره مندیهای معنوی و بدون دریافت حقوق انجام میشوند و کلیدی برای توسعه، خوشبختی و رفاه جوامع محسوب میگردند. این فعالیت که از دیر باز وجود داشته امروزه سازماندهی شده و با اثرات مستقیم و غیر مستقیم عظیم اقتصادی برای توسعه و پیشرفت کشورها بسیار حائز اهمیت و لذا از طرف مجامع بین المللی سازمان ملل مورد توجه واقع شده است. مشابه سایر فعالیتهای اجتماعی، گردشگری نیز یک فعل و انفعال تقاضا و عرضه ای بوده و کشورها امروزه با پایه های علمی و تحقیقاتی سعی زیادی در شکفتن توانمندیهای باالقوه به باالفعل اند تا از مزایای آن بهره مند گردند. لذا گردشگری دارای نیازمندیهای سخت افزاری و خدمات خاص خود است تا بتواند محصول خود را که همان بهره مندی از انواع مواهب طبیعی و خدماتی است برای مشتریان فراهم نماید. امروزه بر اساس تعاریف سازمان جهانی گردشگری WTO توریسم دارای انواع مختلفی نظیر : فرهنگی، زیارتی، پزشکی، هنری، و ...محیط زیستی، دریانوردی ، کشاورزی، بازرگانی و ... است. گردشگری دریایی بعنوان یکی از انواع مختلف گردشگری با انواع متعدد گردشگریهای دریایی بندری با محوریت استفاده از کشتی و با اهداف سرگرمی، - استراحت، ورزش و غیره است. گردشگری دریایی که در دریا و هم در کنار اسکله میتواند صورت پذیرد دارای انواع مختلفی از جمله غواصی، قایق سواری، موج سواری ) Surfing ، پاروزنی، ماهیگیری، شنا، محیط زیست دریایی، سفرهای دریانوردی و ... است.در مقیاس کشورهای توسعه یافته تر گردشگری دریایی در سه صنعت خاص و مرتبط: -۱ بندر تفریحی ) Marina 0 اجاره قایق و شناورهای تفریحی، و ۳ کشتی های گردشگری ) - - ،) Cruising ) رشد یافته، مطالعه و اجرا میگردد . اگر هر کدام از این سه عامل بصورت هدفدار و برنامه ای ایجاد گردند یک منبع ثروت عظیم دیگر ایران کشف که فوائد کثیر ملی و محلی را در بر خواهد داشت. ایران یک کشور ساحلی است که از دو ناحیه شمال و جنوب با دریاهایی با شرایط و خصوصیات مختلف محدود میگردد. خلیج فارس در جنوب دارای شرایط محیط زیستی خاص خود در سطح جهانی است و بیش از ۳2 ٪ جزایر آن متعلق به ایران و مملو از راز و رمزهای زیستگاهی جانوری و گیاهی دریایی بعنوان فقط یک بخش از دهها بخش گردشگری دریایی فوق الذکر میباشد که کمتر کسی از اتباع کشور از آنها مطلع است! در حالیکه سواحل شمال کشور با آب و هوایی مناسب و سراسر جنگلی ظرفیت های عظیم خفته دیگری را برایگردشگری دریایی فراهم کرده ، که بنظر میرسد کمترین توسعه اصولی در این زمینه ایجاد شده و هم مردم و جامعه از نعمات آنها محروم هستند. احیا علمی و اصولی گردشگری دریایی که با پشتیبانی عظیم جمعیت بیش از ٧2 میلیونی مواجه است بازار تقاضای غنی و پایداری میباشد که صرفا محتاج به نگاه علمی و سیاستگذاری ملی برای ترویج این صنعت خدماتی و فزاینده میباشد. رشد و توسعه این صنعت بعلت تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم کسب و کاری، شغلی و درآمدی آن میتواند چهره مناطق دریایی کشور را متحول و خوشبختی و رفاه و بهبود زندگی مردم استانهای ساحلی و در نتیجه همه جامعه را تضمین نماید. این مطالعه در نظر دارد با بررسی نقاط قوت و ضعف شرایط کنونی گردشگری دریایی کشور و همچنین کشورهای دیگر چالشها و مشکلات و نیازمندیهای پیش روی سیاستگذاری های خرد و کلان را تبیین تا زمینه رشد یکی از بخشهای مهم صنایع و خدمات دریایی کشور یعنی گردشگری دریایی فراهم گردد.

کلیدواژه ها:

گردشگری ، دریا ، محیط زیست ، کشتی ، بندر