تاثیر فرآیندهای انباشت سرمایه بر شکل گیری بحران های ژیوپلیتیکی جهان اسلام؛ مورد مطالعه: عربستان

از نظر دیوید هاروی، دولت های غیردمکراتیک همواره بخش اعظمی از جریان انباشت ثروت را در کشور خود صرف بلند پروازی های ژیوپلیتیکی برای شکل دهی به تهدیدات بیرونی، و دشمن سازی در خارج از مرزهای خود می کنند تا بدین وسیله بتوانند جریان های اجتماعی دمکراتیک را در درون کشور خود به راحتی سرکوب نمایند. در این میان افزایش نظامی گری و حتی شکل دهی به درگیری های نظامی خارج از مرزها می تواند بقای یک نظام غیردمکراتیک را تضمین کند. یکی از مهمترین نشانه های وجود بلند پروازی های ژیوپلیتیکی در هر منطقه از جهان، شدت رشد خرید سلاح از سوی دولت ها در آن منطقه است. عربستان نیز در سال های اخیر با بهبود وضع زندگی شهروندان خود همواره با فشارهای متعدد اجتماعی در داخل مواجه بوده است که برای جلوگیری و سرکوب این مطالبات همچون سایر کشورهای غیردمکراتیک به بلند پروازی های ژیوپلیتیک در منطقه خاورمیانه روی آورده است. موقعیت جغرافیایی عربستان و دسترسی آن به دریای سرخ و خلیج فارس موقعیت ژیوپلیتیکی و ژیواکونومی منحصر به فردی به این کشور داده است. از نظر ژیواکونومی، عربستان با داشتن ذخایر نفتی جهان و قدرت تولید نفت تا قریب 12 میلیون بشکه در روز، این امکان را دارد که در قیمت گذاری تولید، توزیع و مصرف آن نقش مهمی را ایفا کند و بخشی از درآمدهای خود را صرف خرید تسلیحات نظامی نماید. انباشت سرمایه در کشور عربستان سعودی سبب شده است تا این کشور جزء یکی از بازیگران مهم در این منطقه شود. به طور کلی عربستان با سیاست محافظه کارانه و حفظ وضع موجود در منطقه سعی می نماید موازنه سیاسی خاورمیانه را به نفع خود تغییر دهد. آمارها حاکی از آن است که عربستان در سال های اخیر در رتبه دوم بازار برای صنایع نظامی دولت آمریکا قرار گرفته است، بنابراین بجاست که با دقت نظر نظامی گری عربستان و بلند پروازی های ژیوپلیتیک آن در بحران های منطقه مورد بررسی قرار گیرد. هدف از پژوهش پیش رو، بررسی رابطه درآمدهای نفتی عربستان و میزان نظامی گری و بلند پروازی های ژیوپلیتیکی این کشور در منطقه می باشد. بررسی ها نشان دهنده ی آن است که این کشور در سال های اخیر با افزایش درآمد ناشی از فروش نفت و خرید تسلیحات نظامی از آمریکا نقش مداخله گرانه ای در بحران های منطقه خاورمیانه داشته.

کلیدواژه ها:

انباشت سرمایه ، بلند پروازی های ژیوپلیتیک ، نظامی گری ، بحران های خاورمیانه ، عربستان