بحران منابع آب، چشم انداز آینده و چالش اساسی جهان اسلام

امروزه آب یکی از منابع مهم اکثر کشورها تلقی می شود و موقعیت راهبردی و روابط بین المللی کشورهای مختلف به این موضوع پیوسته است. نقش این عامل حیاتی به عنوان یک کالای راهبردی توسط بسیاری از کشورها پذیرفته شده و از طرفی جایگاه راهبردی بسیاری از کشورها به آن وابسته است، آب ماده ای حیاتی و غیرقابل جایگزین است. تغییرات آب و هوایی، افزایش جمعیت و تغییر سبک زندگی موجب افزایش تقاضا برای آب و فشار بر منابع آب شیرین گردیده است. منابع آب در سراسر جهان در مرحله بحرانی است. با این حال شدت و ضعف آن در مناطق مختلف متفاوت است. آب از منظر مفاهیم رایج در دنیای ما،یکی از مولفه های توسعه است. توسعه به نوبه خود امنیت زا است و محیط امن می تواند زمینه ساز توسعه بیشتر باشد، امنیت و توسعه لازم و ملزوم یکدیگرند. از سوی دیگر، در آینده نه چندان دور، تنش ها درگیری های ملی منطقه ای و بین المللی بر سر مسیله آب بیشتر خواهد شد و از آنجا که نیاز به این مایه حیاتی در بخش های مختلف افزایش می یابد دور از ذهن نخواهد بود که جنگ های آینده بر سر منابع آب صورت بگیرد. هم اکنون آب در روابط بین الملل به مسیله ای بسیار تعیین کننده تبدیل شده است. از جمله در منطقه غرب آسیا که جهان اسلام است و در کشورهایی نظیر ترکیه، ایران، عراق، اردن و... این مسیله می تواند در روند مناسبات منطقه ای و تعاملات و تنازعات و روابط میان کشورهای منطقه تاثیرگذار باشد. این تحقیق با روش توصیفی -تحلیلی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و منابع اینترنتی و اسنادی و آرشیو جهانی که در آن زندگی می کنیم در ابعاد و اشکال گوناگون با بحران آب دست به گریبان است و آرشیو جهانی سعی در پاسخگویی به این سوال اصلی را دارد که بحران آب چه تاثیری در روند بحران های منطقه ای و چشم انداز آینده جهان اسلام دارد نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که با توجه به گستردگی جایگاه ژیوپلیتیک آب در استراتژی های منطقه ای و بین المللی آب پایه و اساس بحران-های در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند خواهد بود. بخش اعظم جهان اسلام به دلیل واقع شدن در کمربند بیابانی و برخورداری از آب و هوای خشک و نیمه خشک و کمی نزولات جوی همواره با بحران آب مواجه بوده است که گاها به عنوان عامل سیاسی به اشکال مختلف در امور منطقه رخ می نماید و زمینه ساز کشمکش و تعارضات بین کشورهای منطقه می باشد و عامل اصلی بحران ها و درگیری در آینده خواهد بود. که لزوم تدوین سیاست های ملی و منطقه ای و حتی جهانی را در این رابطه می طلبد.

کلیدواژه ها:

بحران ، منابع آب ، هیدرو پلیتک ، چشم انداز ، غرب آسیا ، جهان اسلام