کاهش سرمایه اجتماعی و عدم توسعه یافتگی اقتصادی و سیاسی در خاورمیانه

کشورهای منطقه خاورمیانه با وجود موقعیت ژیوپولتیک و در اختیار داشتن منابع طبیعی درآمدزا، نتوانسته اند از این مهم بهره برده و به توسعه اقتصادی و سیاسی دست یازند. از آن جایی که در سرمایه داری تنها یک چیز جهان شمول وجود دارد وآن بازار است، جهت گیری های اقتصادی همسو در راستای مدیریت بهینه این منابع طبیعی می تواند زمینه ساز دست یابی به توسعه سیاسی باشد. سوال اصلی این نوشتار، نقش سرمایه اجتماعی در توسعه اقتصادی که زمینه ساز توسعه سیاسی است، می باشد. در پاسخ به این سوال، با تقسیم بندی علل کاهش سرمایه اجتماعی به داخلی (مذهبی و قومی) و خارجی (قدرت های فرامنطقه ای)، نقش هر کدام به صورت مجزا بررسی می شود. بررسی این نوشتار نشان می دهد که تفاوت های دینی و قومی در خاورمیانه به خودی خود نمی تواند عامل کاهش سرمایه اجتماعی تلقی شود و از نقش قدرت های فرامنطقه ای به صورت خودآگاه و ناخودآگاه به عنوان عامل شتاب زا در افت محسوس سرمایه اجتماعی در این منطقه یاد می شود. این پژوهش از تیوری بوردیو و جیمز کلمن درباره سرمایه اجتماعی که به ترتیب از مارکسیسم و اینکه طبقات بالا چگونه موقعیت خود را حفظ می کنند و از نظریه انتخاب عقلانی بهره می برند، استفاده می کند و روش توصیفی تحلیلی را به عنوان روش تحقیق برمی گزیند.

کلیدواژه ها:

سرمایه اجتماعی ، توسعه اقتصادی ، توسعه سیاسی ، خاورمیانه