مطالعه جامعه شناختی وضعیت فرهنگ شهروندی و عوامل موثر بر آن با تاکید بر نقش رسانه ها در آموزش شهروندی (مطالعه موردی: شهروندان 20-64 سال ساکن در شهر همدان)

تحقیق حاضر با هدف مطالعه جامعه شناختی وضعیت فرهنگ شهروندی در شهر همدان و مطالعه عوامل تاثیرگذاری همچون مصرف رسانه، باورهای مذهبی و پایگاه اقتصادی اجتماعی، بر فرهنگ شهروندی صورت گرفته است. چارچوب نظری این مطالعه رهیافت ترکیبی در حوزه شهروندی ( نظرات باینر، گیدنز، دلانتی)، فرهنگ شهروندی ( نظرات مارشال، ترنر، پوپر، ارمه)، باورهای مذهبی ( نظریه دورکیم)، مصرف رسانه (نظریه وابستگی) و پایگاه اقتصادی اجتماعی ( نظریه مارکس) است. این تحقیق از روش پیمایش کاربردی بهره برده است. جامعه آماری آن شامل افراد 20 تا 64 سال ساکن در شهر همدان ( اعم از زن و مرد) در سال 95 است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 384 نفر و شیوه نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بوده و اطلاعات موردنیاز از شهروندان با استفاده از تکنیک پرسشنامه (خود محقق ساخته) جمع آوری شده است. برای سنجش متغی وابسته فرهنگ شهروندی، هشت مولفه مدارای اجتماعی، مشارکت، جویی، انجام رفتارهای مدنی، اعتماد بین شخصی، عام گرایی، مسیولیت پذیری، نوع دوستی و پیروی از قانون در نظر گرفته شده است. نتایج توصیفی نشان می دهد که میزان پایبندی شهروندان به فرهنگ شهروندی در سطح متوسط و رو به بالاست. همچنین مصرف رسانه ای آن ها در سطح بالا، میزان پایبندی آ ها به باورهای مذهبی در حد متوسط رو به پایین و سطح پایگاه اقتصادی اجتماعی آن ها در سطح متوسط برآورده شده استن. نتایج آزمون همبستگی نشان از معنادار بودن رابطه بین مصرف رسانه ( 0/59) پایگاه اقتصادی اجتماعی ( 0/35) و باورهای مذهبی ( 0/13) با پایبندی به فرهنگ شهروندی دارد. نتایج رگرسیونی حاکی از آن است که از بین متغیرهای مستقل وارد شده متغیر مصرف رسانه با مقدار بتای 0/48 و پایگاه اقتصادی اجتماعی با مقدار بتای 0/21 بیشترین سهم را در تبیین متغیر وابسته داشته اند. همچنین معادله پیش بینی میزان پایبندی به فرهنگ شهروندی می تواند 43/6 درص از واریانس متغیر وابسته را تبیین کند.

کلیدواژه ها:

ارتباطات ، باورهای مذهبی ، پایگاه اقتصادی و اجتماعی ، رسانه ، فرهنگ شهروندی