مقایسه روش های پیشرفته آماری تحلیل مسیر و مدل سازی معادلاتساختاری با تاکید بر کاربرد آنها در علوم رفتاری

تحلیل کمی داده های حاصل از پژوهش های علوم رفتاری همواره رویکردی مطمین برای دقت بخشی به نتایج مطالعات این حوزه تلقی شده است . در این میان، روش های آماری از عمومی ترین روش هایی هستند که پژوهشگران علوم رفتاری از آنها در تحلیل کمی داده ها بهره می گیرند . تحلیل های تک متغیره و دو متغیره هر چند مبنایی اساسی در آزمون فرضیه و پاسخ به سوالات پژوهشی محسوب می شوند، اما به هیچ وجه نمی توان آنها را در چنین مسیری کافی قلمداد کرد . تحلیل های آماری چند متغیره از این توان برخوردارند که پژوهشگران علوم رفتاری را در حصول نتایج مبتنی بر واقعیت پیچیده حیات اجتماعی یاری رساند. از طرف دیگر ، استنباط علی در پژوهش های علوم رفتاری همواره با دو مسیله اساسی سروکار دارد . نخستین متسیله مربوط به اندازه گیری متغیرها یا بر بیان دیگر، اعتبار یا روایی و اعتماد یا پایایی مقیاس اندازه گیری است و دومین مسیله با روابط علی میان متغیرها و توان تبیین این روابط ارتباط دارد . یعنی باید راهی پیدا کنیم روابط علی پیچیده و مکنون میان متغیرهایی را که به گونه مستقیم مشاهده پذیر نیست ازطریق متغیرهای مشاهده پذیر که بدون تردید دارای خطاست ، استنباط نموده و میزان شدت و قوت روابط پنهانی بین آنها را ارزیابی کنیم. با توجه به این امر هدف اصلی مقاله حاضر توضیح و تفسیر دو رویکرد چند متغیره تحلیل متغر و مدل سازی معادلات ساختاری با ذکر مثال هایی در علوم رفتاری است . در این مقاله مفروضات، کاربردها، برازش و اصلاح مدل ها برای هر کدام از رویکردهای مذکور مورد بحث قرار گرفتند.

کلیدواژه ها:

تحلیل متغیر ، مدل سازی معادلات ساختاری ، برازش مدل ، اصلاح مدل