بررسی اثرات فاضلاب شهری و کمپوست زباله شهری بر برخیاز خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک

استفاده از پسماندهای فاضلاب شهری و کمپوست زباله شهری در زمین های کشاورزی، به عنوان راه حلی موثر جهت مقابله با کمبود آب و همچنین جلوگیری از انباشت زباله در شهرها است. استفاده از این پسماندها خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک را تحت تاثیر قرار خواهند داد. به منظور بررسی اثرات فاضلاب شهری و کمپوست زباله شهری بر برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمایی خاک، تحقیق حاضر به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان انجام شد. فاکتورها شامل چهار نوع آب آبیاری: فاضلاب خام W1، پساب تصفیه شده W2، ترکیب 50 درصد فاضلاب خام و اب معمولی W3 و آب معمولی W4 و همچنین چهار سطح کمپوست: (C1)0، (C2)40 ، (C3)80 و 120 تن در هکتار (C4) بودند. بستر کشت شامل 48 عدد لایسیمتر حجمی با ابعاد 30×30×126 سانتی متر بود که پس از آماده سازی، گیاه ریحان Ocimum Basilicum در آنها کشت گردید. خاک درون لایسیمترها دارای سه لایه: فوقانی (بافت رسی)، لایه میانی (لوم رسی) و لایه پایینی (لوم رسی شنی) بود.در پایان دوره کشت، نمونه های خاک جمع آوری و میزان هدایت هیدرولیکی، مقادیر جرم مخصوص ظاهری و حقیقی، تخلخل، نیتروژن، فسفر و پتاسیم آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که نوع آب آبیاری بر تمامی پارامترها و میزان کمپوست نیز بر تمامی پارامترها به جزء جرم مخصوص ظاهری خاک اثرمعنی داری دارند. کاربرد کمپوست و فاضلاب، مقادیر جرم مخصوص ظاهری و حقیقی خاک را کاهش اما مقادیر تخلخل و هدایت هیدرولیکی را افزایش داد. دامنه تغییرات هدایت هیدرولیکی 23/82 تا 35/61 میلی متر در ساعت جرم مخصوص ظاهری 1/41 تا 1/43 گرم در سانتی متر مکعب، جرم مخصوص حقیقی 2/51 تا 2/57 گرم در سانتی متر مکعب، تخلخل کل 42/88 تا 45/19 درضد ، نیتروژن 0/06 تا 0/08 درصد، فسفر 14/46 تا 23/28 میلی گرم در کیلوگرم و پتاسیم 393/22 تا 519/84 میلی گرم در کیلوگرم در تمامی تیمارها در نوسان بود، به طورکلی نتایج این تحقیق بیانگر اثر فاضلاب و کمپوست بر افزایش هدایت هیدرولیکی خاک و همچنین افزایش عناصر غذایی خاک می باشد. به دلیل خطراتیهمچون شوری خاک و آبشویی نیتروژن، پیشنهاد می گردد، استفاده از فاضلاب و کمپوست در درازمدت، با مدیریت صحیح صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

آب آلوده ، پسماندها ، خصوصیات خاک ، لایسیمتر ، هدایت هیدرولیکی