بررسی آثار متغیرهای کلان اقتصادی بر روی ارزش معاملات شرکت بورس کالای ایران با استفاده از رهیافت خود رگرسیو برداری

در این مقاله به بررسی آثار کوتاه مدت و بلندمدت نوسانات ارزی، نفتی، قیمتی و پولی بر روی ارزش معاملات شرکت بورس کالای ایران پرداخته می شود. پیچیدگی بررسی رفتار قیمتی در بازارهای مالی به دلیل در هم تنیدگی روابط فیمابین این بخش از اقتصاد با سایر بخش های اقتصادی باعث شده است در سال های اخیر )به ویژه با رشد و توسعه بازارهای مالی در سال های پس از بروز بحران مالی 2007 میلادی( مطالعات گسترده ای در این حوزه شکل بگیرد. بازار بورس کالای ایران نیز به عنوان یک نهاد نوپا که در آن کلیه محصولات کالایی همچون نفتی و پتروشیمی، فلزات اساسی و محصولات کشاورزی بصورت نقد و سلف مورد دادوستد واقع میگردد از این نوسانات و تغیرات قیمتی اثرپذیر خواهد بود. لذا هدف اصلی این مطالعه بررسی وجود یا عدم وجود روابط بلندمدت پایدار بین متغیرهای قیمت نفتی اوپک، نرخارز غیررسمی، تسهیلات اعطایی، شاخص بهای تولید کننده و ارزش معاملات بازار فیزیکی بورس کالای ایران میباشد. برای این منظور، از آزمون های همگرایی )همانباشتگی( و علیت متغیرها به صورت ماهانه برای دوره 4 ساله 1392:1 تا 1395:10 استفاده شده است. نتایج مطالعه براساس رابطه بلندمدت نشان می دهد که افزایش 1 درصد در لگاریتم نرخ ارز موجب کاهش 7.67 درصدی در لگاریتم ارزش معاملات بورس کالای ایران میشود. جهت علیت نیز از متغیر نرخ ارز به ارزش معاملات است. همچنین افزایش 1 درصد در لگاریتم شاخص بهای تولیدکننده نیز موجب افزایش 2.17 درصد در لگاریتم ارزش معاملات بورس کالای ایران خواهد شد. جهت علیت نیز از متغیر ارزش معاملات به شاخص بهای تولیدکننده می باشد. تخمین رابطه تصحیح خطای کوتاه مدت برای ارزش معاملات نیز موید معناداری آماری جزء تصحیح خطا می باشد.

کلیدواژه ها:

بازار بورس کالای ایران ، قیمت سبد نفت اوپک ، آزمونهای همگرایی ، خودرگرسیو برداری