چرخش مفهومی و نظری از فقر به سازه مطرودیت اجتماعی

در این مقاله تلاش شده مسیله چگونگی چرخش نظری تجربه شده از مفهوم فقر به سازه مطرودیت اجتماعی، از حیث تاریخی و به روش اسنادی، تحلیل و ارزیابی نظری شود. جایگزینی مفهومی مطرودیت اجتماعی به جای فقر بر این استدلال استوار است که مفهوم مطرودیت اجتماعی مفهومی پویا است که هم ب فرایندها و هم به موقعیت های حاصل از آن اشاره دارد و تشکیل طیفی را می دهد که دارای ابعاد چندگانه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است و گزینه مناسبی برای بررسی تغییرات ساختاری محسوب می شود به عبارت دیگر این مفهوم به صورت مناسب تری خصلت چند بعدی سازوکارهایی را که به موجب آن افراد و گروه ها از مبادلات اجتماعی، فعالیت ها و حقوق سازنده همبستگی و هویت اجتماعی دور می مانند، آشکار می سازد و عموما از طریق تاکید بر مخاطرات حاصل از شکاف های موجود در بافت اجتماعی، چیزهایی فراتر از نابرابری اجتماعی را مدنظر قرار می دهد سازه مطرودیت اجتماعی ابعاد چندگانه اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را شامل می شود ابعادی که با وجود درهم تنیدگی که با یکدیگر دارند، هر کدام مولفه های خاص خود را دارند. درآمد، تولید و توزیع مولفه های بعد اقتصادی، ارتباط و مشارکت مولفه های بعد اجتماعی، حقوق و شهروندی مولفه های بعد سیاسی و دانش و اطلاعات مولفه های بعد فرهنگی را تشکیل می دهند همچنین بر این نکته تاکید شده است که مطرودیت به عنوان مفهومی چند بعدی و چند سطحی توان در بر گرفتن دوگانگی های اجتماعی دارد و شامل سازوکارهایی است که به موجب آن افراد و گروه ها از بخشی از تغییرات اجتماعی، حقوق و فعالیت های سازندل منجر به انسجام اجتماعی و هویت دور مانده اند. این سازوکارها میتوانند به صورت فعال یا منفعل به مطرودیت اجتماعی بیانجامند. مطرودیت اجتماعی امروزه با ارزش ها و عقاید مختلفی ارتباط یافته است برای تبیین آن از پارادایم های مختلفی چون پارادایم همبستگی، پارادایم تخصصی شدن و پارادایم انحصار استفاده شده است براساس این پارادایم ها مطرودیت اجتماعی یک مفهوم پیچیده و چند وجهی است که هم به افراد و هم به جوامع مربوط می شود و بر مسایل نوظهور اجتماعی چون جهانی سازی و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی حاصل از آن و فرایندهایی که به طرد و انزوای افراد، گروه های اجتماعی و یا نواحی می انجامند، تمرکز دارد.

کلیدواژه ها:

فقر ، مطرودیت اجتماعی ، شهروندی ، پیوستار مطرودیت و ابعاد مطرودیت