تاثیر شوری آب آبیاری بر برخی صفات فیزیولوژیک و وزن ماده خشک ژنوتیپ های بزرک در مرحله رشد رویشی

شوری آب و خاک از مهمترین تنشها برای رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار میرود.بهمنظور بررسی تاثیر شوری آب بر برخی صفات فیزیولوژیک و تولید ماده خشک ژنوتیپهای بزرک، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای بررسی شده در این آزمایش، شوری در چهار سطح (0 ،35 ،70 و 105 میلیمولار نمک طعام خالص) به عنوان عامل اول؛ و ژنوتیپهای C1 ،C2 ،C3 ،B ،خراسان و 33 بهعنوان عامل دوم بودند. نتایج نشان داد شوری 105میلیمولار در بزرک بهترتیب به کاهش 37 ،33 ،36 ،3 و 61 درصدی غلظت کلروفیل a ،کلروفیل b ،کلروفیل کل، نسبت کلروفیل b/a و کاروتنویید منجر شد. میانگین محتوای پرولین برگ و ریشه ژنوتیپهای بزرک با افزایش شوری افزایش یافت و بیشترین افزایش در میانگین مقدار پرولین برگ و ریشه در سطح شدید شوری و بهترتیب بهمقدار 35/6 و 54/1 برابر سطح شاهد مشاهده شد. بیشترین و کمترین افزایش میانگین مقدار پرولین بهترتیب در ژنوتیپهایC3) 4/6 برابر) و 33) 8/2 برابر) مشاهده شد. با افزایش شوری از سطح شاهد به سطح 105 میلیمولار، میانگین غلظت کربوهیدراتهای محلول برگ و ریشه افزایش یافت و ژنوتیپ خراسان بیشترین (81/3 برابر) و C3 کمترین (97/1 برابر سطح شاهد) افزایش غلظت کربوهیدراتهای محلول برگ را در سطح اخیر شوری دارا بودند. با افزایش شوری میانگین فعالیت تمامی آنزیمهای آنتیاکسیدانتی نسبت به شاهد افزایش یافت و میانگین این افزایش در سطح شوری 70 میلیمولار بیشتر از سطوح 35 و 105 میلیمولار بود. اگرچه در دو ژنوتیپ خراسان و 33 ،فعالیت این آنزیمها تا سطح 105 میلیمولار افزایش نشان داد، در بقیه ژنوتیپها فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت تحت شوری 105 میلیمولار NaCl دچار کاهش شد. میانگین وزن خشک بوته با تشدید شوری کاهش پیدا کرد و ژنوتیپ خراسان کمترین کاهش را نشان داد. از یافتههای مطالعه حاضر میتوان نتیجه گرفت که حتی سطوح متوسط شوری نیز بر صفات فیزیولوژیک، رشد و تولید ماده خشک بزرک تاثیر منفی داشتهاند. در میان ژنوتیپهای مطالعهشده، ژنوتیپهایی مانند خراسان و C3 احتمالا بهدلیل حفظ یا افزایش سطح فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت از مقاومت بیشتری به شوری برخوردار بودند.

کلیدواژه ها:

آنزیمهای آنتی اکسیدانت ، بزرک ، کربوهیدراتهای محلول ، ماده خشک ، نمک