ارائه روشی نوین برای تخمین ضریب زبری در رودخانه های کوهستانی

در مطالعه هیدرولیک مجاری روباز با بستر صلب، ضریب زبری را یک عدد ثابت می توان تلقی کرد و پس از تعیین آن، یکی از فرمولهای مقاومت جریان را مستقیما" برای محاسبه سرعت، شیب و یا عمق به کار برد، ولی در هیدرولیک رودخانه ها، چون امکان حرکت بستر وجود دارد، لذا مقاومت در برابر جریان یا ضریب زبری متغیر است. بنابر این نمی توان یک فرمول مقاومت را به طور مستقیم و بدون آگاهی از نحوه تغییر ضریب مقاومت در شرایط مختلف جریان و رسوب آن به کار برد. بمنظور ارائه راهکاری قابل اعتماد برای برآورد ضریب زبری در رودخانه های کوهستانی، پژوهش حاضر با اتکا به داده های میدانی گسترده ای که برای تعدادی از رودخانه های واقع در حوزه آبریزمرکزی کشور قابل جمع آوری بوده است، انجام شده است. یافته های این پژوهش گسترده و دشوار به ارائه یک مدل پارامتریک جدید با بهره گیری از ویژگی های ژئوتکنیکی/ هیدرولیکی رودخانه های کوهستانی شده است. در این راستا، از مدل های تحلیلی همبستگی تک متغیره و چند متغیره برای ارزیابی مشاهدات استفاده شده و سپس اقدام به استخراج یک معادله کاربردی/ مهندسی گردیده است. معادله توسعه یافته در این پژوهش با کارهای یکی از پژوهشگران امریکائی در همین زمینه هم مقایسه شده و برتری مدل پیشنهادی این پژوهش نسبت به چنان مدلی، نشان داده شده است.

کلیدواژه ها:

ضریب زبری مانینگ ، رودخانه های کوهستانی