انگاره امت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)

بازشناسی کلیدواژگان اساسی در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) گذرگاهی مهم برای شناخت مطلوب منظومه فکری-سیاسی بنایی که ایشان به صورت حقوقی و نهادی بعد از انقلاب 1375 بنانهاده و از خود به یادگار گذاشته اند. امت از دانش واژه هایی است که درون مایه ی دینی و صبغه اسلامی داشته و از ادبیات دینی وارد اندیشه سیاسی متفکران اسلامی علی الخصوص رهبر کبیر انقلاب اسلامی شده است. تتبع آثار نظری و عملی امام خمینی (ره) حکایت از آن دارد که این واژه ضمن حفظ اصالت دینی خود و با اخذ از خاستگاه قرآنی و روایی اش، خود را با تحولات مفهومی روز همچون واژگان ملت و ملی گرایی هم آوردی نماید و با استفاده از ابزار اجتهاد خود را با مقتضیات زمانی و مکانی در اندیشه امام خمینی (ره) بازتولید نماید. مقاله حاضر می کوشد با روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه مطالعه کتابخانه ای، دیدگاه امام خمینی (ره) را در این زمینه گزارش و بررسی کند. با گذر بر ادبیات واژگانی مستعمل از سوی امام خمینی (ره) می توان چنین نتیجه گرفت که مفهوم ملت را مفهومی حاشیه‎ای و در ارتباط با مفهوم امت می یابیم و ایشان در اکثر اظهارنظرهای خویش ملی گرایی به معنای حاکمیت ملت را نفی نکرده اند، بلکه قومیت گرایی و قبیله گرایی و آثار نامطلوب آن را که موجب جدایی و افتراق امت اسلامی می شود را مورد نفی و طرد قرار داده اند.

کلیدواژه ها:

امت ، ملت ، ملی گرایی ، وحدت اسلامی ، هویت دینی