ارزیابی فنی مشکلات اجرایی فیلتر زیر پوشش کانال‌ها جهت تثبیت شرایط ژئوتکنیکی خاک (مطالعه موردی کانال MC1 دشت آزادگان)

از دیرباز یکی از دغدغه‌های بهره‌برداران در شبکه‌های آبیاری و زهکشی مسئله نشت آب و هدایت آن در کانال‌ها بوده است که اساسی‌ترین و بهترین راهکار جهت اصلاح و تثبیت خاک کمپکت شده بدنه کانال (Body of Canal)، در نظر گرفتن یک لایه فیلتر در زیر پوشش بتنی کانال می‌باشد. حال در اغلب اوقات با توجه به نوع فیلتر اجرای آن، ایجاد مشکلات فراوانی می‌نماید. در این راستا تأثیر وجود فیلتر در ناهمگنی ضخامت قطعات بتنی در کانال MC1 دشت آزادگان (واقع در منطقه دشت آزادگان-خوزستان) با دبی عبوری حدود 15m3⁄S منشعب از کانال اصلی AMC مورد بررسی قرار گرفت و در آن از ماسه نوع (008) به ضخامت cm15 به عنوان فیلتر استفاده گردید. این امر باعث شد که هنگام اجرای قطعات بتنی لایه فیلتر جابجا شده و به سمت کف کانال حرکت کند که باعث تغییر فرمت ژئوتکنیکی بدنه و کف گردید. همین امر سبب شد که در بدنه کانال قطعات بتنی از نظر ضخامت یکسان نبوده و تغییرات زیادی داشته باشد. طی تحقیق انجام شده 3 قطعه 8/10×3 متری را به فواصل 500 متر، پس از اجرا در حالت مذکور جدا کرده و به 9 قسمت تقسیم و سپس به طور دقیق ضخامت متوسط هر قطعه تعیین گردید. نتایج حاصله نشان داد که بیشترین تغییرات در 1⁄3 ابتدایی پانل‌های بتنی و قسمت وسط کف کانال اتفاق افتاده است. با بررسی 27 پانل انتخابی و بهینه‌سازی مشخص شد که بهترین حالت ضخامت فیلتر زیر پوشش لاینینگ (df) نسبت به ضخامت بتنی (dc) معادل (df⁄dc=1.5) جهت بهترین تثبیت شرایط ژئوتکنیکی بدنه و بستر می‌باشد.

کلیدواژه ها:

نشت آب ، ‌فیلتر ، پانل بتنی ، بهینه‌سازی