تحلیل منطقه ای آبخیزها با استفاده از الگوریتم خوشه بندی فازی-فنی در برخی از حوضه های رودخانه ای استان فارس

به دلیل فقدان یا کمبود داده های جریان سیلاب در برخی از زیرحوضه ها، موضوع امکان استفاده ازتحلیل منطقه ای بمنظور برآورد خصوصیات سیلاب در حوضه های فاقد آمار مورد توجه محققین می باشد. هیدرولوژیست ها از روش منطقه بندی برای قرار دادن زیرحوضه های یک منطقه درون گروه های همگن استفاده می کنند. در این تحقیق به منظور ارزیابی کارایی الگوریتم خوشه بندی فازی- فنی درگروه بندی حوزه های آبخیز استان فارس، 15 حوضه که دارای دوره آماری 23 ساله 85-63 بود. انتخاب شدند. در هر یک از حوضه ها 13 متغیر از خصوصیات مورفولوژیکی، اقلیمی، کاربری اراضی،زمین شناسی و هیدرولوژیکی انتخاب شده و مقادیر آنها استاندارد گردیدند. سپس به دلیل کثرت متغیرها، متغیرهای مستقل با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عاملی مشخص شدند. براین اساس 10 متغیر که دارای نمره عاملی بیش از 0/7 بودند از پنج عامل بدست آمده انتخاب شدند. سپس ازالگوریتم خوشه بندی فازی- فنی، به منظور تعیین گروه های همگن و از دو شاخص اعتبارسنجی، شاخص میانگین عرض سیلهوت و دان، برای تعیین تعداد مطلوب خوشه ها (گروه ها) استفاده گردید که براین اساس دو گروه همگن برای حوزه های آبخیز مورد مطالعه بدست آمد. در ادامه بمنظور بررسی صحت گروه های بدست آمده، از روش تحلیل ممیزی استفاده شد و نشان داد که الگوریتم خوشه بندی فازی - فنی در تعیین گروه های همگن هیدرولوژیک دارای کارایی بالایی می باشد.

کلیدواژه ها:

الگوریتم خوشه بندی فازی- فنی ، شاخص های اعتبارسنجی ، تحلیل منطقه ای ، استان فارس