راه پیمائی اربعین حسینی و دلالت های گفتمانی آن در ظرفیت بخشی تمدنی

فهم متقابل فرهنگ های مختلف همیشه مهم بوده اما اهمیت آن، هیچگاه به اندازه زمان کنونی یعنی آغاز قرن بیست ویکم، نبوده است.ارتباطات فرهنگی دو ملت ایران و عراق بویژه پس از سرنگونی صدام ،زمینه را برایگسترش روابط فرهنگی و آئینی و از جمله گرامیداشت سالروز قیام عاشورا و اربعین حسینی بیش از پیش فراهم ساخته است .این مقاله با هدف تبیین گفتمان اربعین حسینی بمثابه یک گفتمان آئینی برآمده از اسلام در گستره منطقه ای جهانی و نیز عوامل موثر بر اشاعه تمدنی این گفتمان نگاشته شده است. این گفتمان با بهره گیری از فرهنگ عاشورا و قیام امام حسین ع و با اعتقاد به پیروزی خون بر شمشیر،در قالب آئین و شعائر دینیچهلمین روز یادمان واقعه عاشورا و قیام حسینی را که به اربعین مشهور است ، سالانه به اشکال مختلف و از جمله راه پیمائی مسیرهای منتهی به کربلا را گرامی میدارد.در این راستا از تحلیل گفتمان هم در جایگاه نظریه و هم در جایگاه روش بهره برداری شده است. در گفتمان حسینی گفتمان اسلام انقلابی دال مرکزی هویت اسلامی و انقلابی است . گفتمان اصولگرایی شیعی به عنوان، بیان اخرای این گفتمان ، دال مبارزه با ظلم وگسترش عدالت را به عنوان دال مرکزی گفتمان اسلام انقلابی معرفی می نماید که با کاشفیت از اشاعه تمدنی اسلام، قابلیت وظرفیت اشاعه وبسط یابندگی گفتمان حسینی را در سطوح ملی، منطقه ای وجهانی نمایندگی می کند و با توجه به عناصر وعوامل استیلا بخش هژمونیک ساز چهارگانه، قابلیت برنامه ریزی هوشمندانه ودیرپا پیدا می نماید. عاملیت سیاسی و فرهنگی گفتمان اسلام انقلابی بهمراه بهره گیری از فرایند طرد وبرجسته سازی ودسترسی رو به وسعت و اعتبار روبه فزون نسبت به سایر گفتمان ها مدرنیته هم از عوامل استیلا بخش اولیه تکوینی وهم از عوامل زمینه ای موثر بر بسط یابندگی تمدنی گفتمان حسینی در مراحل توسعه ای آن، محسوب می گردد.

کلیدواژه ها:

راه پیمائی اربعین ، ارتباطات بین فرهنگی ، گفتمان حسینی ، تحلیل گفتمان ، اشاعه تمدنی ، اسلام انقلابی