طراحی بومی و رتبه بندی مولفه های مدل کسب وکار الکترونیک دوره های بر خط آزاد انبوه (موک) در ایران

تحولات سریع فناوریهای اطلاعات و نیز افزایش ضریب نفوذ اینترنت درجوامع امروزی، بسترهای جدیدی برای توسعه کسب و کار فراهم نموده است. با این وجود اغلب این کسب و کارهای نوپا با ریسکهای متعددی در ایجاد، استقرار و توسعه خود رو به رو هستند. از این رو، شناسایی مولفه های موثر بر کسب و کار و طراحی مدل کسب و کار مبتنی بر واقعیات می تواند ریسک عدم موفقیت این گونه کسب و کارها را کاهش دهد. دوره های انیوه بر خط آزاد (موک) نمونه این نوع کسب و کار می باشند که به دلیل مزایای متعدد این دوره ها توسط بسیاری از دانشگاه های مطرح دنیا اجرا میگردند. همچنین سایتهایی مانند کورسرا دوره های موک را در سطح وسیعی در دنیا برگزار می نمایند. دوره های موک در ایران نیز از سوی موسسات آموزش عالی و نیز دانشگاه های متعددی اجرا می شوند، بنابراین طراحی یک مدل بومی کسب و کار می تواند خلاءهای موجود در این کسب و کار نسبتا نوپا در ایران را مشخص نموده و توسعه آن را متناسب با اصول اقتصادی و نیز سیاستهای کلان آموزشی پیش ببرد. در این مطالعه، با توجه به فقدان مدل بومی کسب وکار در زمینه ی موک و به دلیل ذهنی و جدید بودن مسئله، از رویکرد دلفی فازی بهره گرفته شده،که اعضای آن از میان متخصصان حوزهی آموزش الکترونیک به صورت هدفمند برگزیده شدند و سرانجام مولفه های استخراجی با استفاده از رویکرد آنتروپی شانون وزندهی شده است و مدل کسب و کار بومی برای موک پیشنهاد گردیده است. در نهایت مدل پیشنهادی به متخصصین ذیربط ارائه و کفایت مدل، صحه گذاری گردید.

کلیدواژه ها:

مدل کسب و کار ، دوره های بر خط آزاد انبوه ، موک ، بومی سازی ، دلفی فازی