تحلیل گسترش تجارت الکترونیک در ایران با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستمها

تحولات فناوری اطلاعات و دگردیسی دیجیتالی، موانع و مشکلات مربوط به امور تجاری را کاهش داده است و باعث امکان تجارت و کسب کار از طریق اینترنت (تجارت الکترونیکی) شده است. تجارت الکترونیکی از جایگاه ویژه ای در کشورهای توسعه یافته برخوردار بوده و این موضوع در کشورهای در حال توسعه نیز درحال گسترش است . در سال های اخیر ایران هم از بعد حاکمیتی، سیاستگذاری ها و بسترهایی را برای توسعه تجارت الکترونیک فراهم کرده است و هم کارآفرینان و همچنین مردم به نقش و جایگاه تجارت الکترونیک واقف شده اند. با این وجود بر سر راه توسعه تجارت الکترونیک موانع متعددی از سوی بازیگران و ذینفعان مختلف آن وجود دارد. عدم وجود زیرساختهای مناسب، قوانین و مقررات لازم، سیاستگذاری های تسهیل گر از سوی دولت ها؛ عدم اشراف بر ابعاد مختلف کسب و کارهای الکترونیک و الزامات آن از سوی کارآفرینان و همچنین عدم آگاهی و فرهنگ لازم از سوی مردم و مشتریان را می توان از موانع توسعه این گونه از کسب وکارها دانست. از آنجا که بررسی عوامل رشد و موانع توسعه تجارت الکترونیک در ایران موضوعی پیچیده و پویا می باشد لذا این مقاله با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم ها به تحلیل آن بصورت پویا و جامعنگر پرداخته است. بنتایج مقاله نشان داد که متغیر اعتماد جامعه یکی از موثرترین عوامل بر گسترش تجارت الکترونیک در ایران بوده و چنانکه از نتایج مدل نیز برآمد این متغیر بعنوان یک متغیر سیاستی مهم تلقی می شود. همچنین نتایج مدلسازی نشان داد که تبلیغات و فرهنگ سازی عامل مهمی در گسترش تجارت الکترونیک هستند و از طرفی مشکلات قانونی و سو استفاده هایی چون فرار مالیاتی منجر به کند شدن این رشد می شود. همچنین نتایج مدل نشان داد که هر چند تبلیغات باعث افزایش سرویس های تجارت الکترونیک و گسترش آن میشود ولی فرهنگ سازی اثر بیشتری دارد.

کلیدواژه ها:

دگردیسی دیجیتال ، تجارت الکترونیک ، رویکرد پویایی شناسی سیستمها.