یادداشت تحقیقاتی ارزیابی کاربرد مدل عددیFLOW-3D در پیش بینی تغییرات ریخت شناسی در محل تلاقی رودخانه ها

به دلیل پیچیدگی های هیدرولیکی محل تلاقی شاخه های فرعی با رودخانه اصلی و تغییرات ریخت شناسی حاصله در آن، مطالعه ویژگی های این محل از جنبه های مختلف از جمله رسوب گذاری، فرسایش، و ملاحظات زیست محیطی مورد علاقه محققان مربوط می باشد. با اینکه مطالعات آزمایشگاهی متعددی در خصوص فرسایش و رسوب در محل تلاقی رودخانه ها صورت گرفته است، اما به دلیل وجود محدودیت های آزمایشگاهی و نیز عدم کاربرد مدل های عددی سه بعدی در سطح گسترده، امکان بررسی جامع این دو پدیده تاکنون میسر نشده است. به همین دلیل در این تحقیق ویژگی ها و کارآیی مدل عددی FLOW-3D به عنوان یک مدل سه بعدی، برای شبیه سازی الگوی جریان، فرسایش و رسوب گذاری در محل تلاقی شاخه های فرعی با رودخانه اصلی با استفاده از نتایج آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج آزمایشگاهی داده های حاصل از یک مدل فیزیکی به منظور کالیبراسیون و همچنین ارزیابی درستی مدل FLOW-3D مورد استفاده قرار گرفت. مقایسه نتایج عددی و آزمایشگاهی نشان داد که مدل مذکور با متوسط خطایی حدود 3/6 درصد قادر به شبیه سازی حداکثر ارتفاع رسوبگذاری در محل تقاطع در کانال فرعی و با متوسط خطایی حدود 26 درصد قادر به شبیه سازی عمق فرسایش در ساحل راست کانال اصلی در گزینه های مختلف دبی جریان می باشد. همچنین مدل عددی با خطایی در حدود متوسط یک درصد نسبت به مدل آزمایشگاهی قادر به پیش بینی نیم رخ سطح آب در محل تلاقی در شرایط مدل سازی بدون تزریق رسوب می باشد.

کلیدواژه ها:

تلاقی رودخانه ، الگوی جریان و رسوب ، رسوبگذاری ، فرسایش ، مدل FLOW-3D