تعیین صفات مرتبط با تحمل به تنش گرمای پایان فصل در برخی ژنوتیپ های گندم نان بهاره

تنش گرمای انتهای فصل یک عامل محیطی بسیار مهم و تاثیرگذار بر عملکرد گندم در نواحی جنوب غربی ایران می باشد. لذا به منظور تعیین صفات مهم مرتبط با تحمل به تنش گرمای انتهاب فصل، تحقیقی به صورت دو آزمایش جداگانه با 8 ژنوتیپ گندم بهاره در سال زراعی 94-1393 در منطقه شمال خوزستان انجام گرفت. آزمایش اول به عنوان شرایط مطلوب در تاریخ کشت مناسب (نیمه اول آذرماه) درنظر گرفته شد. به منظور بررسی تنش گرمای پایان فصل، آزمایش دوم به صورت کشت با تاخیر ژنوتیپ ها در اوایل بهمن ماه انجام گرفت. هر آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد و نهایتا تجزیه مرکب روی داده ها انجام شد. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد اثر محیط، ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ در محیط اثر معنی داری بر اغلب صفات از جمله عملکرد دانه و اجزای عملکرد دانه داشت. در شرایط مطلوب و تنش گرما رقم مهرگان دارای بیشترین عملکرد دانه بود. با بررسی اجزای عملکرد مشخص شد که این رقم در شرایط مطلوب و همچنین تنش گرما نسبتا دارای بیشترین میزان اجزای عملکرد می باشد. در شرایط تنش گرما بعد از رقم مهرگان، بیشترین عملکرد دانه مربوط به رقم باژ بود که رقمی زودرس می باشد.

کلیدواژه ها:

گندم ، تنش گرما ، عملکرد ، خوزستان