لزوم آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی

امروزه اغلب افراد در محیط های شهری زندگی می کنند و آنچه مسلم است این است که در فضای زندگی شهری رفع نیازها از طریق تعاملات متقابل افراد با یکدیگر صورت می پذیرد. لذا آنچه در روند این نوع زندگی ضروری به نظر می رسد، قاعده مند ساختن روابط افراد در جامعه ی شهری به جهت جلوگیری از هرج ومرج و بی ثباتی در جامعه است. برقراری زندگی اجتماعی مستلزم وجود روابط حقوقی بین افراد، گروه ها و نهادهای مختلف جامعه است. شهرها بزرگ ‎ترین اجتماع های انسانی اند که محل تلاقی حقوق عمومی و خصوصی اند و در آنها روشن بودن حقوق شهری و نحوه به کاربردن آن از الزامات زندگی شهری امروزی است. حقوق شهروندی مفهومی کلی است که در آن شهروند با ارجاع به دولت - ملت تعریف می شود و به نسبت میان حاکمیت و مردم در نظام حقوقی - سیاسی توجه می شود.

شهروندی از مشتقات شهر است و آن را قالب پیشرفته شهرنشینی می دانند. به باور برخی کارشناسان، شهرنشینان هنگامی که به حقوق یکدیگر احترام گذارند و به مسئولیت های خویش در قبال شهر و اجتماع عمل کنند، به شهروند ارتقا می یابند. مفهوم شهروندی در جوامع امروزی با دموکراسی در ارتباط است. دموکراسی به منزله روشی برای زندگی کردن برابر است (Thayer-Bacon, 2008).

از نظر مارشال شهروندی از دو شاخص اصلی تشکیل شده است؛ اولین شاخص شهروندی، حقوق شهروندی است. شهروندی دراساس به منزله مجموعه حقوق فردی تعریف می شود. این حقوق چندین کارکرد دارند. مهم ترین کارکرد حقوق فردی این است که استقلال فردی را به همراه می آورد. حقوق به افراد فضا می دهد تا منافعشان را توسعه دهند و نیروهای بالقوه شان را بدون دخالت افراد دیگر یا به طور کلی جامعه تحقق بخشند. حقوق شهروندی نیز چند بعد دارد و هر یک از این ابعاد نیز مولفه هایی دارند. مارشال سه نوع حقوق شهروندی را بیان می کند: حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی. دومین شاخص شهروندی، تکالیف شهروندی است. مفهوم شهروندی علاوه بر حقوق، دربردارنده وظایف و تعهدات نیز هست.

آگاهی از حقوق شهری عامل بسیار اساسی برای تداوم زندگی جمعی در دنیای پرمخاطره و شهرهای امروزی است. توجه نکردن به آگاهی از حقوق شهری مخدوش کننده پایگاه ها و نقش ها و سبب تاخیر در کارها و هزینه برشدن آنها، ایجاد خلل در روابط و تعاملات و ایجاد مشکلاتی در مشارکت شهروندان می شود.