بررسی وضعیت ابعاد فرسودگی شغلی و پیش بینی آنها براساس ویژگیهای شخصیتی در معلمان

پژوهش جاری در راستای بررسی وضعیت ابعاد فرسودگی شغلی شامل خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و کاهش کارآمدی شخصی و نیز نقش پنج عامل بزرگ شخصیت در پیشبینی هر یک از ابعاد فرسودگی شغلی اجرا شد. نوع پژوهش همبستگی به شیوه رگرسیون بود. جامعه آماری کلیه معلمان دوره ابتدایی ارومیه بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای-طبقه ای ۳۱۰ نفر به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شد. جهت گردآوری دادهها از پرسشنامه های فرسودگی شغلی ماسلاچ و جکسون-نسخه معلمان (۱۹۸۵) و صفات شخصیتی مک کری و کوستا ( ۱۹۸۶) استفاده شد. جهت تحلیل دادهها از آزمون تی تک نمونهای و رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان استفاده شد. نتایج حاکی از بالا بودن میانگین ابعاد خستگی هیجانی و مسخ شخصیت فرسودگی شغلی نسبت به میانگین موردانتظار بود . نمره شرکت کنندگان در ویژگیهای شخصیتی درونگرایی، توافق پذیری، گشودگی به تجربه و وظیفه شناسی پایین تر از حد متوسط مورد انتظار بود. اغلب معلمان در سطح زیادی از ابعاد خستگی هیجانی ۹۴/۲) درصد) و مسخ شخصیت (صد درصد) قرار داشتند. همه معلمان در سطح کم کاهش کارآمدی شخصی را تجربه میکردند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که هر سه بعد توسط ترکیب پنج عامل بزرگ شخصیتی قابل پیشبینی هستند؛ به ترتیب برای خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و کاهش کارآمدی شخصی: r۲=۰,۲۸, F= ۲۳,۹۰, (sig=.۰۰۰<۰.۰۱، ( (r۲=۰.۱۱, F= ۷,۷۰, sig=.۰۰۰<۰,۰۱ و .(r۲=۰.۲۶, F= ۲۱,۳۳۹, sig=.۰۰۰<۰,۰۱)علاوه براین، در بررسی سهم هر صفت در پیشبینی هر بعد مشخص شد که به غیر از روان رنجورخویی، سایر ویژگیهای شخصیتی اثر معنادار در سطح p<۰,۰۵بر خستگی هیجانی داشته اند. اثر توافق پذیری بر خستگی هیجانی منفی است. برونگرایی و گشودگی به تجربه اثر مثبت معنادار در سطح p<۰,۰۵ بر مسخ شخصیت داشته اند. روان رنجورخویی، توافق پذیری و وظیفه شناسی اثر معنادار در سطح p<۰,۰۵ به ترتیب منفی، مثبت و منفی بر کاهش کارآمدی شخصی داشته اند. نتایج پژوهش جاری را میتوان در کنار مداخلات کاهش فرسودگی شغلی مدنظر قرار داد.

کلیدواژه ها:

شخصیت ، فرسودگی شغلی ، معلمان